Οι καλύτερες στρατηγικές για την εκμάθηση Αγγλικών
Άρθρο του Εκπαιδευτικού Ομίλου ΕΥΔΟΚΙΜΟΣ
Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές που χρησιμοποιούνται κατά την διδασκαλία των Αγγλικών ως ξένη γλώσσα – κυρίως, λόγω του ότι οι άνθρωποι μαθαίνουν διαφορετικά και κατά συνέπεια αναπτύσσονται στρατηγικές διδασκαλίας που να μπορούν να βοηθήσουν όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους να μάθουν Αγγλικά αποτελεσματικά. Φυσικά, η διδασκαλία Αγγλικών διαφέρει αρκετά όταν οι μαθητές είναι μικρά παιδιά, κυρίως λόγω της πλαστικότητα του εγκεφάλου των μικρών παιδιών, που τους επιτρέπει να απορροφήσουν καλύτερα τους διαφορετικούς ήχους των Αγγλικών, το οποίο σημαίνει πως στο μέλλον τα παιδιά είναι σε θέση να μιλούν σωστά Αγγλικά και χωρίς βαριά προφορά – και σε πολλές περιπτώσεις να μιλούν Αγγλικά όσο καλά μιλούν και την μητρική τους γλώσσα.
Το αρνητικό είναι πως τα μικρά παιδιά δεν μπορούν, σε μικρή ηλικία, να διαχωρίσουν μεταξύ των γλωσσών που διδάσκονται, το οποίο σημαίνει πως το μικρό παιδί που μαθαίνει Αγγλικά ως ξένη γλώσσα συνδυάζει τα Αγγλικά και την μητρική του γλώσσα μέσα στις προτάσεις του. Αυτό, όμως, σταδιακά, και καθώς το παιδί μεγαλώνει, σταματάει, αφού το παιδί μεγαλώνοντας είναι σε θέση να διαχωρίζει τις γλώσσες. Η εκμάθηση Αγγλικών από μικρή ηλικία, όμως, προσφέρει το παιδί όλες τις απαραίτητες βάσεις της Αγγλικής γλώσσας, ώστε στο μέλλον να είναι σε θέση να την χειρίζεται με την ίδια ευχέρεια της μητρικής γλώσσας.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι διδασκαλίας Αγγλικών για μικρά παιδιά, με τον πιο δημοφιλή να βασίζεται στην εκμάθηση μέσω μίμηση κινήσεων και λέξεων του δασκάλου από τα παιδιά – ο τρόπος εκμάθησης αυτός επί της πράξεως μιμείται τον τρόπο εκμάθησης της μητρικής γλώσσας, που συμβαίνει με το παιδί να ακούει και να παρακολουθεί τους γονείς και τον περίγυρό του ενώσο εκείνοι μιλάνε.
Η παραπάνω μέθοδος διδασκαλίας έχει ως σκοπό να κινήσει το ενδιαφέρον των παιδιών και να τα ενθαρρύνει να συμμετέχουν ενεργά στο μάθημα Αγγλικών, με το να τα βάζει να μιμούνται τον δάσκαλο και να κινούνται κατά τη διάρκεια του μαθήματος, προκειμένου έτσι να ενεργοποιηθεί ο εγκέφαλός τους και να δημιουργήσει νέους νευρώνες, οι οποίοι διατηρούν τις γνώσεις Αγγλικών στον παιδικό εγκέφαλο.
Νευρολογικά, η μέθοδος αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου, που ενεργοποιείται με την κίνηση, δημιουργεί μακροπρόθεσμες μνήμες – παραδείγματος χάρην, η εκμάθηση ποδηλάτου, την οποία ο άνθρωπος δεν ξεχνάει, μόλις διδαχθεί να κάνει ποδήλατο. Τοιουτοτρόπως, και με την συνεχή χρήση κινήσεων καθ’ολη την διάρκεια του μαθήματος Αγγλικών, ενεργοποιείται το δεξιό ημισφαίο του εγκεφάλου των μικρών παιδιών και τα βοηθάει να συγκρατήσουν τις λέξεις και τους ήχους των Αγγλικών σαν μακροπρόθεσμη μνήμη.
Για αυτό το λόγο, η διδασκαλία Αγγλικών σε μικρά παιδιά γίνεται κυρίως με παιχνίδια και ασκήσεις. Επιπροσθέτως, το παιχνίδι και η κίνηση κερδίζει την προσοχή των μικρών παιδιών, τα οποία δύσκολα κάθονται ακίνητα για πολλή ώρα για να παρακολουθήσουν την αυστηρή παράδοση μαθήματος Αγγλικών. Επίσης, στην διδασκαλία Αγγλικών σε μικρά παιδιά χρησιμοποιούνται δημιουργικές ασκήσεις, οι οποίες ενθαρρύνουν τα παιδιά να αναπτύξουν τις ικανότητές τους μέσω δημιουργικών και διασκεδαστικών δραστηριοτήτων, οι οποίες ενθαρρύνουν τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν Αγγλικά.
Οι δημιουργικές δραστηριότητες, εκτός του ότι αυξάνουν την προθυμία των παιδιών να συμμετέχουν στο μάθημα Αγγλικών, επιτρέπουν επίσης και την συνεχή ανάπτυξη των ικανοτήτων των παιδιών στα Αγγλικά, καθώς μέσω των δραστηριοτήτων αυτών χρησιμοποιούν Αγγλικά και, συνεπώς, μαθαίνουν καινούργιες λέξεις και φράσεις, και πως να τις χρησιμοποιούν σωστά.
Η χρήση κινήσεων και σωματικών ασκήσεων εν ώρα μαθήματος Αγγλικών θεωρείται πλέον από πολλούς εκπαιδευτικούς ως ο καλύτερος τρόπο διδασκαλίας Αγγλικών σαν ξένη γλώσσα – ακόμη και σε ενήλικες. Κατά κόρον, η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει τον δάσκαλο να περιγράφει στα Αγγλικά τις κινήσεις του ή τα διάφορα αντικείμενα στον χώρο, ενθαρρύνοντας τους μαθητές να τον μιμηθούν, τόσο στις κινήσεις όσο και στις λέξεις. Με τον τρόπο αυτό, οι μαθητές είναι σε θέση να καταλάβουν ολοένα και περισσότερες λέξεις και φράσεις στα Αγγλικά. Επιπλέον, η παραπάνω μέθοδος είναι διασκεδαστική για τους μαθητές, καθώς αυξάνουν το λεξιλόγιό τους μέσω παιχνιδιού κι όχι μέσω απομνημόνευσης λίστας λεξιλογίου Αγγλικών, το οποίο σημαίνει πως η εκμάθηση γίνεται με ευχάριστο τρόπος – επίσης, είναι αποτελεσματικότερος, καθώς οι μαθητές συνδέουν τις λέξεις με τις κινήσεις ή τα αντικείμενα που περιγράφουν.
Η διδασκαλία Αγγλικών σε μικρά παιδιά είναι σημαντικό να είναι χαλαρή ως προς την διόρθωση λαθών και του τρόπου που ο δάσκαλος Αγγλικών αντιμετωπίζει τα λάθη που κάνουν τα παιδιά – κυρίως, χωρίς να διακόπτει τα παιδιά όταν κάνουν λάθος, αλλά, αντιθέτως, να χρησιμοποιήσει την σωστή λέξη ή φράση μετέπειτα, καθώς ο εγκέφαλος των παιδιών αντιλαμβάνεται την διαφορά και μετέπειτα είναι σε θέση να διορθώσει το λάθος φυσικά.
Το βασικό κομμάτι που πρέπει να θυμάται ο δάσκαλος Αγγλικών είναι πως υπάρχουν κομμάτια της Αγγλικής γλώσσας τα οποία τα παιδιά μαθαίνουν πολύ ευκολότερα από τους ενήλικους, και τους εφήβους, μαθητές, ενώ άλλα κομμάτια της γλώσσας δυσκολεύουν τα παιδιά.
Τα μικρά παιδιά δυσκολεύονται ιδιαίτερα να μάθουν την περίπλοκη ορθογραφία των Αγγλικών, ή, να κατανοήσουν τους πιο περίπλοκους κανόνες της Αγγλικής γραμματικής. Όμως, ο βασικός στόχος της εκμάθησης Αγγλικών από μικρή ηλικία είναι να προσφέρει στα παιδιά ευχέρεια στην γλώσσα, η οποία μελλοντικά τα βοηθάει να μάθουν ανεπτυγμένα Αγγλικά και να μπορούν να μιλούν Αγγλικά χωρίς προφορά, αλλά και να χρησιμοποιούν Αγγλικά για ακαδημαϊκούς και επαγγελματικούς σκοπούς – αντιστοίχως, ο άνθρωπος μαθαίνει τους πιο περίπλοκους κανόνες γραμματικής και συντακτικού της μητρικής του γλώσσας όταν μπαίνει στην εφηβεία, και όχι από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού.
Η στρατηγική διδασκαλίας αυτή επιτρέπει στα παιδιά να μάθουν Αγγλικά χωρίς πίεση και χωρίς την ανάγκη να αποστηθίσουν στεγνές λίστες λεξιλογίου ή κανόνων γραμματικής και ορθογραφίας – οι γνώσεις που αποκομίζουν από τα μαθήματα Αγγλικών παραμένουν στον εγκέφαλό τους και μπορούν μετέπειτα να τις αξιοποιήσουν προκειμένου να μάθουν ευκολότερα τους περίπλοκους κανόνες της γλώσσας.
Η εκμάθηση Αγγλικών είναι δυσκολότερη για ενήλικες, λόγω των αλλαγών που συμβαίνουν στον ανθρώπινο εγκέφαλο κατά την ενηλικίωσή του, όπως η απώλεια της πλαστικότητας των νευρώνων και η ικανότητα αναπαραγωγής όλων των ήχων – τα βρέφη μπορούν να μάθουν να αναπαράγουν οποιονδήποτε ήχο οποιοασδήποτε γλώσσας, αρκεί να ακούσουν τους ήχους αυτούς αρκετές φορές, αλλά πολλοί ενήλικες αδυνατούν να αναπαράγουν συγκεκριμένους ήχους, τους οποίους διδάσκονται ως ενήλικες.
Βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο καθηγητής Αγγλικών για ενήλικες είναι να βρει την απαραίτητη ισορροπία στον τρόπο διδασκαλίας του, καθώς το μάθημα Αγγλικών για ενήλικες πρέπει να είναι έτσι δομημένο ώστε να είναι ενδιαφέρον για ενήλικες μαθητές – το οποίο σημαίνει πως η διδασκαλία Αγγλικών δεν μπορεί να γίνει όπως γίνεται σε μαθητές δημοτικού – αλλά, παράλληλα, ο καθηγητής Αγγλικών πρέπει να διδάσκει τους ίδιους βασικούς κανόνες που διδάσκονται και στα μικρά παιδιά, ειδικά όταν πρόκειται για τάξη αρχάριων. Το τελευταίο αποτελεί παγίδα στην οποία ο καθηγητής Αγγλικών εύκολα μπορεί να πέσει λόγω πεποίθησης ότι, λόγω ηλικίας, οι μαθητές του ήδη γνωρίζουν κάποιες βασικές αρχές της γλώσσας.
Η διδασκαλία Αγγλικών σε ενήλικες βασίζεται επίσης στην δημιουργία αίσθησης κοινού σεβασμού μεταξύ καθηγητή και μαθητών. Ο καθηγητής Αγγλικών το επιτυγχάνει με το να χρησιμοποιεί τις γνώσεις και τις εμπειρίες των μαθητών του μέσα στην διδασκαλία του. Επιπροσθέτως, πολλοί ενήλικες μαθητές μαθαίνουν Αγγλικά όχι από επιλογή, αλλά, καθ’οδηγία του αφεντικού τους, το οποίο σημαίνει πως δεν επιθυμούν πραγματικά να βρίσκονται στην τάξη και πως βλέπουν τα Αγγλικά ως επιπρόσθετη αγγαρεία στο ήδη επιβαρημένο πρόγραμμά τους.
Το παραπάνω πολλές φορές σημαίνει πως ο ενήλικας που δεν επιθυμεί να μάθει Αγγλικά σε προσωπικό επίπεδο, ή, που δεν έχει τον απαραίτητο χρόνο να διαθέσει στην εκμάθηση Αγγλικών, δυσκολεύεται να μάθει Αγγλικά. Παρ’όλα αυτά, ο καθηγητής Αγγλικών μπορεί να βοηθήσει τους ενήλικες μαθητές, με το να ανακαλύψει τα ενδιαφέροντα και τις γνώσεις τους και να τις αξιοποιήσει κατά την διάρκεια των μαθημάτων, ώστε να προσφέρει στους μαθητές αίσθηση οικειότητας με τα Αγγλικά που τους διδάσκει.
Οι ενήλικες μαθητές Αγγλικών συχνά αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην προφορά της γλώσσας και την σωστή προφορά των λέξεων, λόγω του ότι ηχητικά ο εγκέφαλός τους έχει προσαρμοστεί στην μητρική τους γλώσσα. Αυτό, κατά συνέπεια, πολλές φορές προκαλεί αίσθημα ντροπής στους μαθητές, οι οποίοι μπορεί να αρνηθούν να συμμετέχουν ενεργά στο μάθημα από φόβο μη κάνουν λάθη στην προφορά. Δια ταύτα είναι σημαντικό ο καθηγητής Αγγλικών να δίνει έμφαση στην προφορά των λέξεων και να προσπαθεί να συνδυάσει τους ήχους της μητρικής γλώσσας των μαθητών, προκειμένου να τους προσφέρει τρόπο να κατανοήσουν καλύτερα τους ήχους των Αγγλικών.
Σε γενικές γραμμές, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθηγητές Αγγλικών όταν διδάσκουν ενήλικες είναι ότι διδάσκουν Αγγλικά σε ανθρώπους που έχουν επαγγελματικό καταρτισμό, υποχρεώσεις, και πιθανότατα ακαδημαϊκή μόρφωση. Αυτό σημαίνει πως οι ενήλικες μαθητές έχουν μεγαλύτερες απαιτήσεις από τον καθηγητή, το οποίο ασκεί επιπρόσθετη πίεση στον καθηγητή, εφόσον δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένος, αλλά και έλλειψη υπομονής εκ μέρους των μαθητών, εάν δεν μαθαίνουν με τον ρυθμό που είχαν υπολογίσει.
Πολλές στρατηγικές εκμάθησης Αγγλικών βασίζονται στην αλληλεπίδραση των μαθητών, αλλά και σε κιναισθετικές τεχνικές, που στηρίζονται στην κίνηση των μαθητών και την αντίδρασή τους στις κινήσεις και τις λέξεις του καθηγητή. Σε πολλούς ενήλικες μαθητές, τέτοιες τεχνικές εκμάθησης Αγγλικών φαντάζουν παιδαριώδης – επιπροσθέτως, οι ενήλικες μαθητές έχουν ολοκληρωμένη προσωπικότητα και πιστεύω, τα οποία μπορεί να τους κάνει να αρνηθούν να συμμετέχουν σε συγκεκριμένες ασκήσεις τέτοιας φύσεως.
Παρ’όλα αυτά, πολλοί ενήλικες μαθητές Αγγλικών αντιδρούν θετικά σε ασκήσεις που περιλαμβάνουν συνομιλίες με συμμαθητές τους, κυρίως γιατί τους δίνεται η δυνατότητα να εξασκήσουν τα Αγγλικά τους, χωρίς το άγχος να κάνουν λάθη, καθώς μόνο ο συνομιλητής τους τούς ακούει.
Ο καθηγητής Αγγλικών για ενήλικες μπορεί, επίσης, να αξιοποιήσει παιχνίδια ρόλων, προκειμένου να επιτρέψει στους μαθητές του να εξασκήσουν το λεξιλόγιο που έχουν ήδη διδαχθεί. Λόγω όμως της ηλικίας και των γνώσεων των ενήλικων μαθητών, τα παιχνίδια ρόλων είναι πιο περίπλοκα απ’ ότι είναι για μικρά παιδιά, και πολλές φορές αποτελούν παραδείγματα βγαλμένα από την καθημερινότητα, ώστε οι ενήλικες μαθητές να δουν κι άμεσα την χρησιμότητα των παιχνιδιών αυτών.
Δεδομένου ότι οι περισσότεροι ενήλικες μαθητές επιθυμούν, αρχικώς, να μάθουν να μιλάνε Αγγλικά σημαίνει πως ο δάσκαλος μπορεί να επικεντρώθει κατά κόρον στον προφορικό λόγο και να βοηθήσει τους μαθητές να κατανοήσουν τους βασικούς κανόνες γραμματικής και συντακτικού μέσω του προφορικού λόγου.
Καθώς το προφορικό λεξιλόγιο των μαθητών στα Αγγλικά αυξάνεται μέσω ασκήσεων και δραστηριοτήτων, οι μαθητές αρχίζουν να διδάσκονται ανάγνωση και γραφή στα Αγγλικά και σταδιακά αυξάνουν τις γνώσεις τους ως προς την γραμματική, το συντακτικό, και την ορθογραφία.
Με την κατάλληλη προετοιμασία, ο καθηγητής Αγγλικών είναι σε θέση να βοηθήσει τους ενήλικες μαθητές του να πετύχουν τους στόχους τους κατά την διάρκεια της εκμάθησης Αγγλικών και να τους βοηθήσει γρήγορα να αναπτύξουν βασικές ικανότητες στα Αγγλικά.
Εξάλλου, λόγω και της πληθώρας μέσων ψυχαγωγίας και ενημέρωσης που υπάρχουν στα Αγγλικά, ο ενήλικας μαθητής Αγγλικών έχει την δυνατότητα συνεχώς να εξελίσσει τις ικανότητές του και μόνος του, παρακολουθώντας προγράμματα στα Αγγλικά και προσέχοντας τον τρόπο ομιλίας αυτών που μιλούν Αγγλικά ως μητρική γλώσσα.
Με την βοήθεια του καθηγητή Αγγλικών, που εξηγεί βασικούς κανόνες της γλώσσας και αναπτύσει το βασικό λεξιλόγιο του μαθητή, ο ενήλικας είναι σε θέση να μάθει Αγγλικά σε άκρως ικανοποιητικό βαθμό και να μπορεί να επικοινωνεί δίχως πρόβλημα με άλλους ανθρώπους στα Αγγλικά, να κατανοεί κείμενα στα Αγγλικά, και να συντάσσει γραπτά κείμενα σε σωστά Αγγλικά.
